2013 S.O.S İSTANBUL MİMARLIK ÖĞRENCİLERİNE AÇIK FİKİR PROJESİ YARIŞMASI
2013 S.O.S İSTANBUL MİMARLIK ÖĞRENCİLERİNE AÇIK FİKİR PROJESİ YARIŞMASI SONUÇLARI
“TAKSİM BÖLGESİ İÇİN ALTERNATİF ÖNERİLER”
“TAKSİM BÖLGESİ İÇİN ALTERNATİF ÖNERİLER”
(GÖRÜNTÜLERİ BÜYÜTMEK İÇİN ÜZERLERİNE TIKLAYINIZ)
Konu:
İstanbul’un tarihsel gelişimi içinde önemli sosyal, çevresel, kültürel ve siyasal bellek içinde yeri olan Taksim Gezisi bölgesi ve Türkiye’nin Meydanı konumundaki Taksim Meydanı son derece önemlidir.
İstanbul’un bu çok değerli bölgesinde neler yapılacağının kararlaştırılmasında şimdiye kadar olduğu gibi politik karar vericiler ile yatırımcı grupların olması; diğer kentsel aktörlere (kentliler, meslek kuruluşları, sivil toplum örgütleri, üniversiteler… ) yer verilmemesi, kendilerine sorulmadan, danışılmadan operasyonlara girişilmesi büyük haksızlıklara ve yanlışlara neden olmaktadır.
Toplumda demokrasi anlayışının yerleşmesi açısından son derece değerli olan eylemlerin yeni fikirler ve projelerle desteklenmesi gerekmektedir. Bu mimarların, mimar adaylarının mesleğe ve kendilerine karşı asli görevidir. Alternatifler üretmek, tartışmak, uygar ve aydın olmanın sorumluluğudur.
Bu görevin, öncelikle gençliğe ait olduğu ortadadır. Bu düşünceden hareketle İstanbul Serbest Mimarlar Derneği söz konusu alanla ilgili olarak eğitimini sürdürmekte olan Mimarlık Öğrencilerini tartışmaya, düşünce üretmeye ve bu süreçlerde etkin olarak rol almaya davet etmektedir. Bu bağlamda öğrenciler arasında bir fikir yarışması açmaya karar vermiştir.
Böylelikle, projenin tartışılmasının öneminin vurgulanması gerekmektedir.
Konu:İstanbul’un tarihsel gelişimi içinde önemli sosyal, çevresel, kültürel ve siyasal bellek içinde yeri olan Taksim Gezisi bölgesi ve Türkiye’nin Meydanı konumundaki Taksim Meydanı son derece önemlidir.
İstanbul’un bu çok değerli bölgesinde neler yapılacağının kararlaştırılmasında şimdiye kadar olduğu gibi politik karar vericiler ile yatırımcı grupların olması; diğer kentsel aktörlere (kentliler, meslek kuruluşları, sivil toplum örgütleri, üniversiteler… ) yer verilmemesi, kendilerine sorulmadan, danışılmadan operasyonlara girişilmesi büyük haksızlıklara ve yanlışlara neden olmaktadır.
Toplumda demokrasi anlayışının yerleşmesi açısından son derece değerli olan eylemlerin yeni fikirler ve projelerle desteklenmesi gerekmektedir. Bu mimarların, mimar adaylarının mesleğe ve kendilerine karşı asli görevidir. Alternatifler üretmek, tartışmak, uygar ve aydın olmanın sorumluluğudur.
Bu görevin, öncelikle gençliğe ait olduğu ortadadır. Bu düşünceden hareketle İstanbul Serbest Mimarlar Derneği söz konusu alanla ilgili olarak eğitimini sürdürmekte olan Mimarlık Öğrencilerini tartışmaya, düşünce üretmeye ve bu süreçlerde etkin olarak rol almaya davet etmektedir. Bu bağlamda öğrenciler arasında bir fikir yarışması açmaya karar vermiştir.
Böylelikle, projenin tartışılmasının öneminin vurgulanması gerekmektedir.
Amaç ve Beklentiler
Gezide yaşanan deneyimlerin ışığında İstanbul Serbest Mimarlar Derneği olarak açtığımız bu yarışmanın amacı ve beklentilerimiz bu park alanında ve çevresinde nelerin yapılabileceğini veya hangi nedenlerle yapılamayacağını tartışmaya açmaktır.
Hedef, kamusal alan ve mekân üretimidir.
Yarışmacılardan projenin tarafları konusunda modeller üretmeleri, bunlar arasındaki dengeleri tanımlamaları ayrıntılı hale getirmeleri ve ilişkilerle ilgili örüntüleri oluşturmaları beklenecektir. Bu bağlantıların gerçek ya da kurmaca olmalarına yarışmacılar karar vereceklerdir. Katılımcılardan beklenen üretilen fikirlerin bir fiziksel mekân kullanımı olduğu kadar siyasal kararlar alma, mekân üretme ve sosyal kullanım senaryosu oluşturma yönlerinin de bulunduğunu göstermeleridir.
Hedef, kamusal alan ve mekân üretimidir.
Yarışmacılardan projenin tarafları konusunda modeller üretmeleri, bunlar arasındaki dengeleri tanımlamaları ayrıntılı hale getirmeleri ve ilişkilerle ilgili örüntüleri oluşturmaları beklenecektir. Bu bağlantıların gerçek ya da kurmaca olmalarına yarışmacılar karar vereceklerdir. Katılımcılardan beklenen üretilen fikirlerin bir fiziksel mekân kullanımı olduğu kadar siyasal kararlar alma, mekân üretme ve sosyal kullanım senaryosu oluşturma yönlerinin de bulunduğunu göstermeleridir.
İstanbul Serbest Mimarlar Derneği şu kavramlar üzerinde durmayı ve açılım yapmayı uygun ve yeterli bulmuştur:
-İstanbul kentinin her geçen gün azalan yeşil alanlarının kent ve kent yaşamı açısından öneminin vurgulanması,
-Kentsel strüktürlerin tarihsel dönüşümü sürecinde söz konusu alanın güncel anlamlarıyla tanımlanması ve değerlendirilmesi,
-Alan için önerilen ulaşım şekillerinin ve alt geçitlerin sorgulanması. Bunların mekâna etkilerin irdelenmesi,
-Alanın simgesel özelliklerinin ve bunların toplum açısından öneminin vurgulanması,
-Alanın coğrafyasının kent açısından öneminin vurgulanması,
-Kent ve tarihi ile barışma, kültür ile barışma, kentin ülkenin batılılaşma sürecinde alanın tarihsel öneminin ifade edilmesi,
-Tarihsel ve doğal verilere saygı,
-Aidiyet duygusunun ve kültürel belleğin uyarılması,
-Alanın sivil toplum açısından öneminin vurgulanması katılımcı modellerin irdelenmesi,
-Kentlinin günlük yaşamına katkısının sağlanması,
-Kentin tarihi toplanma alanı, yeşil alanı, kültür ve ticaret alanı girişi olarak alan için alternatif kullanımlar düşünülmesi,
-Kamusal alan kavramının irdelenmesi,
-Ekonomik, sosyal ve ekolojik sürdürülebilirlik için önlemler düşünülmesi,
-Anlamlı ve yoğun kullanımlar için alternatifler üretilmesi,
-Yeni dünya düzeninin küresel metropolü İstanbul kavramının tartışmaya açılması,
-Kolaycı, slogancı yaklaşımlardan uzak, yapıcı çözümler ve dinamikler gözeten öneriler geliştirilmesi,
-Şeffaflık, katılımcılık, kentlinin bilinç düzeyinde farkındalık yaratan çözümler geliştirilmesi,
-Kentli aktörlere müzakere olanakları sağlayacak, toplumsal desteğe aracılık edecek öneriler geliştirilmesi,
-Yerel yönetimlere yol gösterecek, ufuk açıcı öneriler sunulması,
-Geleceğe yönelik bir yol haritası oluşturulması, zaman mekân açısından esneklik sağlanması,
-Genç bakışların kent için düşünme ve vizyon geliştirme yetisinin geliştirilmesi,
-Kent için ütopyalar yaratılması,
-Kamuoyu ile iletişim kurabilen bir mimarlık dilinin uygulamada sunulması,
-Önerilerde kentsel tasarım ve mimari dilin ilham verici bir araç olarak kullanımı.
Yarışma Alanı
-Kentsel strüktürlerin tarihsel dönüşümü sürecinde söz konusu alanın güncel anlamlarıyla tanımlanması ve değerlendirilmesi,
-Alan için önerilen ulaşım şekillerinin ve alt geçitlerin sorgulanması. Bunların mekâna etkilerin irdelenmesi,
-Alanın simgesel özelliklerinin ve bunların toplum açısından öneminin vurgulanması,
-Alanın coğrafyasının kent açısından öneminin vurgulanması,
-Kent ve tarihi ile barışma, kültür ile barışma, kentin ülkenin batılılaşma sürecinde alanın tarihsel öneminin ifade edilmesi,
-Tarihsel ve doğal verilere saygı,
-Aidiyet duygusunun ve kültürel belleğin uyarılması,
-Alanın sivil toplum açısından öneminin vurgulanması katılımcı modellerin irdelenmesi,
-Kentlinin günlük yaşamına katkısının sağlanması,
-Kentin tarihi toplanma alanı, yeşil alanı, kültür ve ticaret alanı girişi olarak alan için alternatif kullanımlar düşünülmesi,
-Kamusal alan kavramının irdelenmesi,
-Ekonomik, sosyal ve ekolojik sürdürülebilirlik için önlemler düşünülmesi,
-Anlamlı ve yoğun kullanımlar için alternatifler üretilmesi,
-Yeni dünya düzeninin küresel metropolü İstanbul kavramının tartışmaya açılması,
-Kolaycı, slogancı yaklaşımlardan uzak, yapıcı çözümler ve dinamikler gözeten öneriler geliştirilmesi,
-Şeffaflık, katılımcılık, kentlinin bilinç düzeyinde farkındalık yaratan çözümler geliştirilmesi,
-Kentli aktörlere müzakere olanakları sağlayacak, toplumsal desteğe aracılık edecek öneriler geliştirilmesi,
-Yerel yönetimlere yol gösterecek, ufuk açıcı öneriler sunulması,
-Geleceğe yönelik bir yol haritası oluşturulması, zaman mekân açısından esneklik sağlanması,
-Genç bakışların kent için düşünme ve vizyon geliştirme yetisinin geliştirilmesi,
-Kent için ütopyalar yaratılması,
-Kamuoyu ile iletişim kurabilen bir mimarlık dilinin uygulamada sunulması,
-Önerilerde kentsel tasarım ve mimari dilin ilham verici bir araç olarak kullanımı.
Yarışma Alanı
A. Bölgesi ve Sahil Bağlantıları
Üst ölçekli senaryolar kapsamında;
· Kentsel Açık Alan Strüktürü,
· Gündelik yaşam odaklı yeni program önerileri,
· Yaya ve araç erişim senaryoları geliştirilecektir.
Alanın topoğrafyası ile program arasındaki ilişkiye özellikle önem verilecektir. Öneriler kesitlerle desteklenecektir.
· Kentsel Açık Alan Strüktürü,
· Gündelik yaşam odaklı yeni program önerileri,
· Yaya ve araç erişim senaryoları geliştirilecektir.
Alanın topoğrafyası ile program arasındaki ilişkiye özellikle önem verilecektir. Öneriler kesitlerle desteklenecektir.
B. Bölgesi (Taksim Gezi Parkı ve yakın çevresi)
Üst bölge senaryolarının alt alanda geliştirilmesi ve kentsel bellek açısından belirleyici bir vizyon sunulması öngörülmektedir.
Yarışmaya Katılım Koşulları
Yarışmaya, Türkiye ve KKTC’deki Mimarlık Bölümlerinde ve Mimarlık programlarında kayıtlı olan tüm lisans ve yüksek lisans mimarlık öğrencileri katılabilir.
Yarışmacı ekip içinde en az bir kişinin bu koşulları yerine getirmesi şartıyla, farklı disiplinlerden yükseköğrenim öğrencileri ile karma ekipler oluşturulabilir.
Yarışmaya katılım ücretsizdir.
Jüri Üyeleri
Yavuz Selim Sepin
Ayhan Usta
İpek Akpınar
Özgür Bingöl
Yılmaz Kuyumcu
Yavuz Selim Sepin
Ayhan Usta
İpek Akpınar
Özgür Bingöl
Yılmaz Kuyumcu
Yedek Jüri Üyeleri
Gülay Usta
Abbas Hacıömeroğlu
Gülay Usta
Abbas Hacıömeroğlu
Raportör
Dilek Safer
Dilek Safer
JÜRİ TOPLANTI TUTANAĞI
1 Kasım 2013 tarihinde teslim edilen 18 projeyi değerlendirmek üzere jüri üyeleri ve danışman jüri üyeleri, 09 Kasım 2013 Cumartesi günü saat 09:30′da YEM’de eksiksiz toplanmıştır. Jüri değerlendirme çalışmaları, kazananların kimlik zarflarının açılması ve isimlerin belirlenmesi ile 09 Kasım 2013 Cumartesi günü saat 16:30 ‘da sonlandırılmıştır.
Jüri tarafından aşağıda sıralanan başlıklar bağlamında projeler değerlendirilmiştir.
- Projenin düşünsel altyapısı
- Mekânın belleği ile ilişki
- Kentsel açık alan stratejisi
- Yeşil alan sistemi
- Kamusal mekân anlayışı
- Yaya – araç erişim önerileri
- Gündelik yaşama katkı
- Yeni program önerileri
- Alan ile ilgili analiz ve tespit çalışmalarının düzeyi
- Alanın topoğrafik özellikleri ile ilişki
- Düşüncelerin yazılı ve çizili olarak aktarılmasındaki beceri
JÜRİ RAPORU
RAPORTÖR ELEMESİ
4 SIRA NO’LU PROJE Yarışma şartnamesinde belirtilen ve yarışmacılardan istenen teslim şartlarına uymadığı gerekçesiyle raportör tarafından elenmiştir.
İKİNCİ ELEMEDE
Tüm projelerin incelenmesi sonucu, çizim ve ifadelerin yeterli bulunduğu, konu ve senaryo isteğinin sağlandığı görülürken, 12 sıra no.lu ve 14 sıra no.lu projeler istenen içeriğin yeterli bulunmaması nedeniyle oy birliği ile 2. turda elenmişlerdir.
12 SIRA NO’lU PROJE
Atay Bayri (İKÜ)
14 SIRA NO’LU PROJE
Mahmut Özpınar (Arel Ünv.) Doğukan Uysal (Arel Ünv.) Yusuf Işık (Arel Ünv.) Merve Naç (Arel Ünv.)
ÜÇÜNCÜ ELEMEDE
1 SIRA NO’LU PROJE
Onur Can Zorlutuna (Yeditepe Üniv.) Ayşe Damla Turfanda (Yeditepe Ünv.)
Yaklaşım olarak yayaların üst kotta kurduğu ilişki olumlu bulunmasına karşın, platform önerisinin noktasal olmaktan öteye geçemeyip bütünselliğe ulaşamaması, kamusal bir mekânı tam anlamıyla ifade etmemesi, özellikle The Marmara önündeki alanın mekânsal sıkıntıları ve Beyoğlu /Gezi Parkı yaya ve taşıt ilişkilerinin çözümsüz olması nedeniyle oy çokluğuyla 3. turda elenmesine karar verilmiştir.
3 SIRA NO’LU PROJE
Reha Can Yılmaz (Uludağ Ünv) Alper Gönül (Uludağ Üniv.) Gökhan Okumuş (Uludağ Ünv.)
“Kent parkı” fikriyle bütünselleştirici bir dizi kamusal etkinlik programının temel alınması olumlu bulunmasına karşın, yıkım önerisi ve kentsel yaşama dair önerilerin olgunlaşmaması nedeniyle oy birliği ile 3. turda elenmesine karar verilmiştir.
5 SIRA NO’LU PROJE
Dilara İnceoğlu (YTÜ) Yeşim Doğan (YTÜ)
Önerilen “ekolojik koridorlar” ve kamusal işlevleri olumlu bulunmasına karşın, mekânsal karşılığının olgunlaşmaması ve özgün ana fikrin yeterince anlatılamaması nedeniyle oy birliği ile 3. turda elenmesine karar verilmiştir.
17 SIRA NO’LU PROJE
Ömer Talha Yağcı (İKÜ) Dilan Çelik (İKÜ)
Güncel olayları çok iyi içselleştirmesi, kütüphane, gezi kazıları sergisi, sinema ve benzeri gibi kamusal işlevlerle dolu program ve senaryosu olumlu değerlendirilmesine karşın, bu işlevlerin mekânsal karşılığının yeterince olgunlaşmaması nedeniyle oy çokluğuyla 3.turda elenmiştir.
DÖRDÜNCÜ ELEMEDE
7 SIRA NO’LU PROJE,
Göksu Soytürk (İTÜ) Nur Banu Özbalta (İTÜ) Selin Ağca (İTÜ) Emire Korkmaz (İTÜ)
Kamusallığı, festival kavramı ile tanımlaması, yeşil bir koridorla meydan ve parkın birbiri içine geçmesi ve böylece ulaşılabilirliğin sağlanması jüri tarafından olumlu karşılanmasına karşın bu fikrin mekânsallaşması konusundaki yeterince olgunlaşmadığı için 4.tur’da oy çokluğu ile elenmiştir.
15 SIRA NO’LU PROJE,
Melike Yetim (İTÜ) Meriç Arslanoğlu (İTÜ) Ezgi Mutluer (İTÜ)
Tarihe bakışı, başka bir paralel zaman-mekân kurgusu üzerinden geçmişle kurduğu diyalog ve kurguladığı alternatif senaryosu, önerilen metodolojinin özgünlüğü, sonuç ürün yerine süreç odaklı yaklaşımı ile ayrışan bir öneri getirmesi olumlu bulunmasına karşın, yarışmanın ana odağı olan Taksim’de kent-mimarlık ilişkilerinde getirdiği açılım yeterince olgun bulunmadığı, bütünsel bir ulaşım sistemindeki aksamlar gözlendiği için oy çokluğu ile 4.turda elenmiştir.
16 SIRA NO’LU PROJE
Elçin Kahya (İTÜ) Sedef Demir (İTÜ) İdil T. Büyüktimkin (İTÜ)
Bütüncül bakışı, bu bütüncül yaklaşımı insan kotuna indirgeme çalışmaları olumlu bulunmasına karşın tescilli bir Park ve çevresine çok fazla müdahale edilmesinedeniyle oy çokluğuyla 4.turda elenmiştir.
18 SIRA NO’LU PROJE
Başak Akgün (MSGSÜ) Hafize Görmüş (MSGSÜ)
Kentsel belleği dışlamadan sunduğu özgün “interaktif halı” düşüncesinden hareketle güncel tartışmalara getirdiği yorumu, yeşili odak alıp, yoğunluğu çevresine aktarmayı sağlaması ve ulaşım sistemi açısından olumlu bulunmasına karşın, bu düşüncenin mekânsal organizasyonu; özellikle park altında yürüme kotuna dek uzanan ve yoğun olarak algılanan bir yapısallaşma önerisi getirmesi olumsuz bulunması nedeniyle oy çokluğuyla 4.turda elenmiştir.
MANSİYONLAR
2 SIRA NO’LU PROJE
Umut Atlı (İTÜ)
“Wi -fi çemberi” tanımıyla zamansızlık ve mekânsızlık kavramlarını ele alışı, toplumsal belleği ortaya koyma ve yaşanmışlığı dijitalleştirerek depolama fikri, bir eleştirel anlatı ve sorgulama biçimi olarak ele alınışı; “yok-mimarlık” örneği olarak yeni bir yaklaşım getirişi olumlu değerlendirilmesine karşın, mevcut fiziksel koşullarla baş etme konusunda bir öneri geliştirmemiş olması nedeniyle mansiyon ödülüne oy birliği ile hak kazanmıştır.
8 SIRA NO’LU PROJE
Ethem Berk Kurtel (İTÜ) Seda Tuğutlu (İTÜ)
“Engelsiz”lik yaklaşımıyla yaratılan merkezi/bütünleşen alan yaratan ana fikri, boşlukları küçülterek alanı tarifleme çabası, Metro-müze ilişkisi, yeraltı müzesi ve kesitlerin yeniden ele alınabileceği önerisi olumlu karşılanmasına karşın, mimarlık ve kentsel coğrafya ile kurduğu ilişkinin tam olgunlaşmaması nedeniyle mansiyon ödülüne oy birliği ile hak kazanmıştır.
10 SIRA NO’LU PROJE
Özdil Buran (YTÜ) Duygu Bingül (YTÜ) Mahmet Maksut Ünal (YTÜ)
Her iki meydanın bütünleşerek tarifli bir meydan yaratması yanında yaya sirkülasyonu ve yeşil alanın birbiriyle ilişkisinin kesintisiz devam etmesi, trafik akışının sağlanması olumlu değerlendirilmesine karşın mekânsal bağlantılarının zayıf olması ve insan ölçeğindeki mekân organizasyonundaki sorunların çözümsüz kalması nedeniyle mansiyon ödülüne oy çokluğu ile hak kazanmıştır.
13 SIRA NO’LU PROJE
Çiğdem Nur Kebapçı (İKÜ) Elif Meva Tokmak (İKÜ)
Sunduğu modüler kent meydanı önerisi ve sergilediği pratik ve esnek ulaşım eksenleri, kentlileşme ve mimarlık alanlarına yaklaşımındaki mizah anlayışı olumlu bulunmasına karşın, tescilli park alanına müdahale eleştirilerek mansiyon ödülüne oy birliği ile hak kazanmıştır.
ÖDÜLLER
9 SIRA NO’LU PROJE
Esma Selen Aksoy (İTÜ)
Tescilli parkın zedelenmesinin olası bedelini göze alarak ortaya koyduğu eleştirel fikir ve güçlü duruşu başarılı bulunmuştur. Getirilen ulaşım çözümleri, yeraltı-yerüstü ilişkisi üzerinden meydanın küçük ve farklı kotlardaki parçalanmaları, karşılaşma ve dinamik sosyal alanları güçlendiren mimari bir öneri olarak değerlendirilmesine karşın yeni uzun tünel önerisinin yeniden ele alınması eleştirisi getirilerek oy çokluğu ile 3. lük Ödülü’ne layık görülmüştür.
6 SIRA NO’LU PROJE
İffet Huban (İTÜ) Ezgi Küçükyörü (İTÜ)
“Duvar” kavramını ele alışı, özgür ifade ortamının doğru kodlarını kullanarak bütünleştirici ve özgürleştirici yaklaşımı ve bunun duvar ile kurduğu güçlü tezatın etkisi olumlu bulunmasına karşın bütünselliği sağlamada sınırlı kalışı ile oy birliği2.lik Ödülü’ne layık görülmüştür.
11 SIRA NO’LU PROJE
Onur Karadeniz (İTÜ)
Güçlü kavramsallaştırma süreci, manifesto özelliğinin ötesine geçerek farkındalık yaratan sorgulama yaklaşımı, aktif bedeni öne çıkarması, tanımsız/esnek mekân yaratması başarılı bulunarak oy birliği ile 1.lik Ödülü’ne layık görülmüştür.
JURİ GENEL DEĞERLENDİRMESİ
Yarışmaya katılımın beklentilerin altında olduğu ifade edilebilse de projelerin niteliğinin yüksek ve düşünsel altyapı açısından zengin olduğu saptanmıştır.
Hem görsel hem de içerik açısından diyagramatik/şematik anlatımlardaki başarı ön plana çıkmaktadır. Analizlerdeki olgun ve farklılaşan yaklaşımlar da övgüye değerdir. Projelerin metinsel boyutu jüri tarafından detaylıca ele alınmış ve içerikleri takdir edilmiştir. Konunun gençler tarafından kavranmasındaki zenginlik, önerilerdeki farklılaşma ve özgünlük dikkate değerdir.
Projelerin bir bölümünde karşılaşılan ortak eksiklik ise üst ölçekli senaryoların ve önerilerin alt ölçeklerde mekansal karşılıklarının bulunamamasıdır. Analiz, metin, diyagram ve üst ölçekli gösterimlerdeki başarı genel olarak alt ölçeklerde sürdürülememiştir. Bir diğer saptama da farklı disiplinlerin bir araya gelmesindeki eksikliktir.
Yarışma projelerinde başlangıçtaki hedeflerimizin büyük ölçüde gerçekleştiğini tespit etmiş bulunmaktayız.
Kamusal alan ve mekan üretimine, projelerde ayrılan yer ve önem, yapılacaklar ve yapılamayacakların tartışmaya açılması sağlanmıştır.
Yarışmacıların ayrıca ve özellikle kamusal alan elde edilmesi için farklı açılımlar önerdikleri görülmüş ve bu durum Gezi Ruhunun bir yansıması olarak değerlendirilmiştir.
Kaynak : mimdap
