2007 S.O.S İstanbul Yarışması Afişi

2007 S.O.S İstanbul Yarışması Şartnamesi

“AKM’nin Yeniden Kent Kültürüne, Taksim Meydanına ve İstanbul’a Kazanılması İçin Alternatif Öneriler” Mimarlık Öğrencilerine Açık Fikir Projesi Yarışması


KONU VE AMAÇ

Türkiye’nin “modern mimarlık” mirasına indirilen darbelerden birisi ve belki de en çok yankı bulanı, AKM’nin (İstanbul, Taksim, Atatürk Kültür Merkezi) yıkım kararı oldu.

İstanbul, ardarda gündeme gelen bu ve benzer kararlar ile yalnızca yapı stokunun, kültür tarihinin önemli köşetaşlarını değil, kentsel bütün bağlamında da önemli parçalarını yitirme tehlikesi ile ilk kez karşılaşmıyor.

Kentsel sorunlara silbaştancı yaklaşımlar yabancı olmadığımız bir tavır. Bu yaklaşım çoğunlukla da bazı çevrelerde daha kolay kabul görüyor. Belirli bir döneme ait modern döneme değin kentsel hafızayı tamamlayan yapıların bu değişim baskısına nasıl direnebileceğini sürekli olarak tartışıyoruz.

Kentin değerli bölgelerinde kurgulanan dönüştürme operasyonlarının hangi yönde olacağı konusunda ise, daha çok politik karar vericiler ile yatırımcı gruplar belirleyici oluyor. Karar verme süreçlerine katılamayan diğer kentsel aktörler ise (kentliler, meslek kuruluşları, sivil toplum .örgütleri vb.…), kendilerine danışılmadan ortaya atılan projeler karsısında haklı tepkilerini dile getiriyorlar.

Böyle bir durumda mimarlar olarak görüş bildirebilmek, alternatif sunabilmek, belirli fırsatların ve koşulların gerçekleşmesine bağlı. Bu tip islerin “piyasa koşulları” içinde sipariş edilişi belirli çözümleri de bastan öngörüyor.

Ancak bu tür sorulara verilen yanıtların gücü, özgünlüğü̈, radikalliği kendini belirli baskılardan, belirli pozisyon ve kimliklerden sıyrılabilmekte yatıyor. İste bu yarışma normal koşullar altında seslendirilmesi pek olası olmayan düşüncelerin hayat bulabileceği kanalları açmak gibi bir misyon üstleniyor. Modern bir yapının da tıpkı tarihi bir yapının yenilenmesinde olduğu türden bir duyarlılıkla ele alınması gerektiğini, dönüşümün yolunun tamamen yıkmaktan geçmediğini, alternatif yolların da pekala önerilebileceğini göstermeyi amaçlıyor.

İstanbul Serbest Mimarlar Derneği (İSMD); toplumun karsısına gü.lü, anlaşılır, çağdaş; kent ve kentli yararına “alternatif projeler” ile de çıkmanın önemine inanmaktadır. Bu alternatifleri üretmenin ve tartışmanın ise uygar ve aydın olmanın sorumluluğunu taşıyan mimarlar için önemli bir görev olduğunu düşünmektedir.

Bu yapıcı görevin, öncelikle, gençliğe de ait olduğu düşüncesiyle İSMD konu ile ilgili olarak, eğitimini sürdürmekte olan Mimarlık öğrencilerini tartışmaya düşünce üretmeye ve bu süreçlerde etkin olarak rol almaya davet ederek, öğrenciler arasında bir “Fikir Proje Yarışması” açmaya karar vermiştir.


BAZI AÇILIMLAR

Beyoğlu çevresi, Taksim Meydanı ve Atatürk Kültür Merkezi, gençler, öğrenciler tarafından da yoğun olarak kullanılan kent mekanlarıdır. Dr. Mimar Hayati Tabanlıoğlu tarafından tasarlanmış ve Modern Mimarlığımızın simgelerinden biri haline gelmiş olan AKM, en azından hakkında son dönemde yapılan yayınlar ile mimarlık öğrencilerinin yabancı olmadığı bir yapıttır.

Ekte referans verdiğimiz kaynaklar ise yapı ve yakın çevresi hakkında daha ayrıntılı bilgilere ulaşılmasını sağlayacaktır.

Elbette, yasatılmak istenen bir yapıya; geçen zaman içinde değişen konfor ve işlev beklentileri, yeni teknolojik girdiler nedeniyle bazı müdahaleler yapılabilir. Bu yapının korunması surecinde yeni mimari katkılar üretilebilir. Bu katkı-değişim önerilerinin dozunun tasarım surecinde yarışmacılar tarafından tartışılması beklenir. Bunun yanı sıra, jüri yarışmacılardan, işlevsel olarak da çağdaş bir kültür merkezinin kentliler tarafından sevilip benimsenerek yoğun olarak kullanımı için nasıl bir çerçeve öngörülebileceğine değin senaryoların da üretilmesini beklemektedir.

AKM mevcut yapısı içinde ve çevresinde içerdiği potansiyel ile, opera ve bale gibi ağır işlevlerinin sürdürülmesi halinde bile yeni, alternatif ve çağdaş etkinlikleri içerebilecek birçok olanak sunmaktadır.

İSMD’nin kendi kaynakları ve kadroları ile ve Arkitera Mimarlık Merkezi ile işbirliği içinde açtığı bu fikir yarışmasının jürisi, konu üzerinde fikir üretmeye başlangıçlar oluşturabilecek şu kavram ve açılımları yapmayı uygun ve yeterli bulmuştur:

• Kentsel strüktürlerin tarihsel dönüşümü, söz konusu yerlerin güncel anlamlarının değerlendirilmesi,

İşlev değiştirme ve toplumsal kültürel işlevler ile ilişkilendirme,

• 2010 Kültür Başkenti İstanbul kavramı

• Çağdaş bir Kültür Merkezi kavramı ile ilişki kurabilmek

• Tescilli bir modern yapıya katkı,

• Kültürel verilere saygı,

• Yapı ekonomisi ve sürdürülebilirlik,

• Aidiyet duygusunun, kültürel belleğin uyarılması,

• Çağdaş kentli kimliklerinin oluşumuna mekanın katkısı,

• Kentlinin günlük yaşamına katkı,

• Kent merkezini aşırı yüklemeyen yoğun ve çağdaş kullanım olanaklarının tartışılması,

• “Kamusal Alan” kavramı,

• Ekonomik ve sosyal sürdürülebilirlik,

• Anlamlı ve yoğun kullanıma açık alternatif kullanımlar önerilmesi,

• Kolaycı, slogancı yaklaşımlardan kaçınan, yapıcı çözümleri ve dinamikleri gözeten öneriler,

Şeffaflık, katılımcılık ve kentlinin bilinç düzeyinde “farkındalık” yaratılması,

• Kentli “aktör”lere müzakere olanağı sağlayacak ve toplumsal desteğe aracılık edecek öneriler,

• Yerel yönetimlere de yön gösterebilecek, ufuk açacak öneriler,

• Geleceğe dönük bir programlama ve zaman-mekan koordinatlarında esneklik,

• Genç bir perspektiften, İstanbul’a değin hayal ve tasarımların biçimlendirilmesi,

• Kente değin “ütopyalar”,

• Kamuoyu ile iletişim kurabilen bir mimarlık dilinin kullanılması,

• Çözümlerde kentsel tasarım ve mimari dilin ilham verici bir araç olarak kullanımı.


AÇIK BİLGİ PAYLAŞIMI

• Jüri soru-cevap surecinde yarışmacıların soru sormakla yetinmeyip, zenginleştirici görüşlerle ve bulabildikleri kaynaklarla sürece katkıda bulunmalarını beklemektedir. İSMD yarışmacıların çalışmalarını ve araştırmalarını derinleştirmeleri beklentisi ile görece uzun bir yarışma takvimi belirlemiş, soru-cevap sürecinin konuların tartışılmasına yönelik bir “forum” ortamına dönüşmesini hedeflemiştir. Sorular elektronik haberleşme ortamı üzerinden kamuya açık olarak sorulacak ve jüri tarafından belirli periyodlarla yine kamuya açık olarak yanıtlanacaklardır.

İSMD, (izin alınabilmesi koşuluna bağlı olarak) bu süreçte, ilgilenenler için AKM’nin tüm mekanlarını kapsayacak bir ziyaret de düzenlemeyi düşünmektedir.

İSMD, yarışma programı sırasında, AKM’de İKSV etkinlikleri çerçevesinde bir Bienal yapılacağını da yarışmacılara duyurur. Mekanın algılanması için önemli bir fırsat oluşturan bu Bienal, 8 Eylül- 4 Kasım tarihleri arasında İKSV tarafından gerçekleştirilecektir.


YARIŞMAYA KATILIM KOŞULLARI

Yarışmaya, Türkiye ve KKTC’deki mimarlık bölümlerinde ve mimarlık programlarında kayıtlı tüm lisans ve yüksek lisans mimarlık öğrencileri katılabilir. Yarışmacı ekip içinde en az bir kişinin bu koşulları yerine getirmesi şartıyla, farklı disiplinlerden yüksek öğrenim öğrencileri ile karma ekipler oluşturulabilir. Yarışmaya katılım ücretsizdir.


YARIŞMACILARA VERİLEN BELGELER

Arkitera.com ’da AKM ile ilgili tüm bilgileri içeren link:

http://www.arkitera.com/gundemİ61İataturk-kultur-merkezi.html

Dijital ortamda-verilen harita, A-1 çıktıda 1/1.000 ölçeklidir


İSTENENLER

• Öneriler, iki adet dik kullanılacak A-1 Pafta veya bir adet yatay kullanılacak A-0 Pafta üzerinde hazırlanacak ve baskı-çıktı olarak teslim edilecektir.

• Önerilerin basılı bir yayın haline getirilebilmesi, farklı ortamlarda yayınlanabilmesi için aynı pafta içeriklerinin CD formatında da (yüksek çözünürlüklü olarak) teslimi istenmektedir.

• Paftalar, sırt veya çıta geçirilmeden rulo olarak teslim edilecektir (posta kolaylığı bakımından).

• Paftalara istenirse, rulo yapılmalarını engellemeyen saydam laminasyon yapılabilir.

• Sunum ve anlatım yöntemi serbesttir. Ancak, sunumlarda kentsel ve mimari çözüm önerilerinin kamuoyu tarafından anlaşılabilir, okunaklı bir mimari dil ile yapılması beklenir. Paftalar dışında ayrıca yazılı rapor vb. istenmemektedir.

• Hazırlanacak önerilerde AKM’nin yükleneceği çağdaş işlevlerin anlamlı biçimde çözümlenmesi, izlenen senaryonun vurgulanması, AKM’nin kent buutunü ve Taksim meydanı ile ilişkileri, kente ve Boğaziçi mekanına bakan yüzlerinin irdelenmesi beklenmektedir. AKM’nin yarışmacılar tarafından çevresel bağlamda ele alınışı sırasında en az bir adet 1/1000 ölçekli anlatımın teslim paftalarında yeralması beklenmektedir.

• Tüm öneriler, öncelikle mimari dilin kullanımı koşulu ile farklı ölçeklerde serbest çizimler ile sunulabilir.

• Hazırlanacak önerilerin, iki adet A-1 üzerinde sunulma biçimi yarışmacılara bırakılmıştır.


KİMLİK

• Teslim edilecek paftaların sağ üst kösesinde, 1 cm x 4 cm’lik alan içinde beş rakamlı rumuz yerleştirilecektir. Aynı rumuzun CD üzerine de yazılması gerekir.

• Aynı rumuz, kapalı bir kimlik zarfının üzerine de yazılacaktır. Bu zarf içinde katılan tüm öğrencilerin isim, adres ve diğer iletişim bilgileri yanısıra hangi okulda okudukları bilgisi ve en az bir ekip üyesine ait okuduğu okuldan alınmış geçerli, resmi ve 2007 yılı tarihli bir tanıtım belgesi bulunacaktır.

• Tüm kimlik zarfları açılacaktır. • Ekip yapıları (bileşimleri) farklı olmak koşulu ile bir öğrenci, birden fazla ekipte yeralabilir.


PROJELERİN TESLİM YERİ

Proje paftaları rulo yapılarak, CD ve kimlik zarfı ile birlikte, İSMD’nin “İstanbul, Gümüşsuyu, Miralay Şefik Bey Sokak, No:13/2” adresine, 19 Kasım 2007 Pazartesi günü̈, saat 17.00’ye kadar, sıra numarasını da içeren bir “alındı” makbuzu karşılığında teslim edilecektir.


YARIŞMA TAKVİMİ

Yarışmanın ilanı ve web sitesinin açılısı: 1 Ağustos 2007

Soru-cevap süreci sonu: 15 Ekim 2007

Projelerin teslimi: 19 Kasım 2007

Sonuçların ilanı: 26 Kasım 2007

Sergi ve kolokyum: Aralık 2007


JÜRİ

Asli Jüri Üyeleri:

Bünyamin Derman

Kerem Erginoğlu

Cem İlhan

Ömer Kanıpak

Haydar Karabey

Murat Tabanlıoğlu


Yedek jüri üyeleri:

Gürhan Bakırküre

Timur Kayserilioğlu


Raportörler:

Zeynep Alpay (Arkitera Mimarlık Merkezi)

Hande Dedeal (İSMD)


SERGİ, KOLOKYUM, PANEL

Konunun kentli kamuoyu ile paylaşılmasının önemine inanan İSMD, yarışma sonucunda projelerin sergilenmesi, serginin açılısı, konunun müellifler ile ve kamuoyu ile tartışılması için, olabildiğince geniş katılımlı ve açık bir kolokyum tasarlamaktadır. Jüri, tanımlamış olduğu çerçeve ve niteliğe uymayan önerileri sergilememe kararı alabilir.

Ödül töreni, sergi açılısı ve kolokyum-panel, Aralık 2007 içinde yapılacaktır. Kesin tarih ve yer ayrıca duyurulacaktır (İSMD serginin AKM mekanlarında yeralması için özel bir çaba gösterecektir).


ÖDÜLLER

Yarışma sonucunda, altı adet 3500 YTL’lik eş ödül verilecektir. Jüri, diğerlerinden güçlü olarak ayrılan bir öneri bulunması durumunda, bu durumu vurgulamayı düşünebilecektir. İSMD, yarışma sonuçlanıncaya kadar başkaca teşvik ödülleri ve özel ödüller için de arayış içinde bulunacaktır.

Ayrıca, İSMD, yarışmaya katılan önerilerden geniş bir seçkinin yer alacağı bir yayın oluşturmayı da düşünmektedir.


ŞARTNAME, SORU VE CEVAPLAR İÇİN İLETİŞİM

Bu şartname, yarışmacılara verilen belgeler ve soru – cevaplar, sonuçların ilanı için Arkitera.com bağlantılı www.sos-istanbul.org adresinde bir iletişim platformu yarışma boyunca açık tutulacaktır.

S.O.S İstanbul Hakkında